Tatar ensiklopediäseneñ öçençe tomın, menä äle 2006 yılnıñ soñğı könnärendä genä näşriättän alıp qayttılar.
Tatar ensiklopediäseneñ berençe- ikençe tomnarı 2002, 2005 yılda çıqqan ide. Xäzerge çıqqan öçençe tomı älifbanıñ K häm L xäreflärennän başlanğan süzlärne üz eçenä alğan.
“ Ensiklopediäneñ 3 tomı 662 bittän tora. Anda 2930 mäqälä, şularnıñ 990 -ı biografik mäqälälär. Bu ensiklopediäne tözüdä törle ölkälärdä xezmät kürsätüçe fän eşlekleläre, doktorlar, akademiklardan torğan 350 artıq avtorlar qatnaştı”, dide, Tatar ensiklopediäse institutınıñ direktor urınbasarı, ensiklopediäneñ cawaplı redaktorı, Ğömär Sabircanov. Şulay uq Azatlıq radiosına ensiklopediäneñ üzençälekläre turında, bigräk tä anıñ K xärefenä bağışlanğan mäqäläläre, biografik beleşmälär turında ul tulıraq itep söyläde. Xäzer Ğömär Sabircanovnıñ üzen tıñlağız.
“Bu öçençe tomnıñ üzençälege dä şunda ki, anda Qazanğa bağışlanğan mäqälälär bigräk tä küp urın alğan. 662 bittän torğan tomnıñ 20 bite Qazanğa bağışlanğan. Anıñ iñ borınğı zamannarınnan alıp härber tarixi etaplarına tuqtalıp, tormışnıñ härber yağına qarap, bik bay itep bizäklängän. Bigräk tä ähämiätle urın alıp tora anıñ fänni mäktäpläre. Äytergä buladır, berençe märtäbä matbuğatta fänni mäktäplär tärtipläp salınğan. Häm anda eşlägän ğalimnärneñ häm kemneñ nindi öleşe bar, bu fänni mäktäpneñ üseşendä bügenge köndä, barsında bez tezep çıqtıq”. Tatar ensiklopediäseneñ Tatarstanda yäşägän tatarlar öçen genä tügel, çit illärdä yäşägän tatarlar öçen dä ähämiäte zur buluı turında Ğömär Sabircanov bolay dide.
“Bez härber tomğa familiäse anda kergän xäreflärgä turı kilgän keşelärne Avstraliädän , Amerikadan alıp Finlyandiägä qädär barsında cıyabız” dide ul .
Tatar ensiklopediä institutı bu tatar ensiklopediäseneñ rus telendägese başta 5 tomda ğına çığarırğa cıyınğannar. Ä eşli- eşli material bik küp cıyılu säbäple, yañadan- yaña temalar açılu säbäple, xäzer anı 6 tomda çığarırğa bulğannar.
Şulay uq tatar ensiklopediäseneñ tatar telendägese dä 6 tomda çığaraçaqbız, dide Ğömär Sabircanov häm anıñ säbäben dä äytep birde. “Telebezneñ yäşäyeşe dä, telneñ baylığı da, xalıqnıñ üzeneñ qızıqsınuı da şul närsäne taläp itä. Xäzer bez anıñ berençe tomın äzerläp beterep barabız“. Berençe tomnı tatarça çığaruda rusça çığarğan tomdağı materiallarğa da tayanıp eşlibez. Ämma ul tulılandırıp, yañartılıp birelä. Bu ensiklopediäneñ tatar telendägese 2007 yılnıñ cäyenä ölgertä almasaq, közgä, hiçşiksez berençe tomnıñ tatar telendägese çığaraçaqbız ” dide Ğömär Sabircanov.
Mälikä Basıyr
