Tarixqa küz salsaq, 1380 yılda Dania Şvetsia belän berlek tözegän. 1721 yılda Grönlandiä Dania xakimiäte astına kergän. Barı tik 1979 yılda ğına Grönlandiägä avtonomiä birelgän. Monda anıñ 31 keşedän torğan üz parlamentı häm cirle idaräçeläre bula. Dania parlamentına alar ike äğza cibärä. Ämma 1985 yılda balıq totu nizağı säbäple, elekke Europa cämğeyäte, xäzerge Yewropa berlegennän ayırılıp çıqqannar. Çönki Grönlandiä xalqınıñ töp eşe - balıq totu. Şulay itep, alar üz xoquqların, iqtisadların küzätü mömkinlegenä ireşä.
Törkiäneñ “Milliyet” gazetası “Bozlarnıñ erüwe belän nefttän bayunı kötkän xalıq, kiñräk autonomiä öçen tawış birde” digän mäqälädä Grönlandiädäge referendum näticälären bastırğan. Referendumda tawış birü mömkinlege bulğannarnıñ 71 % qatnaşqan. Şularnıñ 75,5 % autonomiäne yaqlap, 23,5 % qarşı tawış birgän.
Rusiä respublikalarında mondıy refrendumnıñ ütkärelüen küz aldına kiterü awır. Tatarstanda ütkän referendumda xalıqnıñ 64,5 % suverenitetnı yaqlap tawış birgän bulsa da, bügenge näticäse bilgele. İnde Dania dä Grönlandiädäge referendum näticälären sanğa suqmawğa nigezdä säbäp yuq. Çönki Daniadä plyuralístik demokratia prinsiplar zur köçkä iä. Misal öçen, Grönlandiägä autonomiä däräcäse, şulay uq 1978-nçe yılda ütkärelgän referendum näticäläre belän birelgän ide.
Berniçä kön elek bilgele bulğan referendum näticäsendä qazanılğan ireklek, 2009 yılnıñ 21 yünendä genä köçkä keräçäk. Monnan soñ Grönlandiä üz cir astı häm cir öste baylıqlarına tulısınça xuca bulaçaq. Ämma nefte çıqqan sürättä, anıñ yartısına Dania iä bulaçaq. Dania isä Grönlandiäneñ yıllıq budcetınıñ 30 %-ın (3 milliard 200 million kron) täşkil itkän yärdäm biräçäk. Şuşı referendumnıñ iñ möhim näticäläreneñ berse - Grönlandiä cirle xalqı teleneñ räsmi tel bularaq qabul itelüe. Moña qädär dança belän inuq tele räsmi tellär däräcäsendä ide.
Referendum zur yaqlawğa ireşüennän soñ autonom Grönlandiäneñ citäkçese Enoksen: “Tormıştağı iñ zur telägem Grönlandiäneñ bäysezlegen kürü”, dip belderde.
Qısqası, bu referendum tağın ber xalıqnıñ tınıç yul belän xoquqların kiñäytä aluın kürsätä. Danianeñ dä bu näticäne qabul itüe Dania xalqınıñ mädäni däräcäse östen buluın isbatlıy.
Törkiäneñ “Milliyet” gazetası “Bozlarnıñ erüwe belän nefttän bayunı kötkän xalıq, kiñräk autonomiä öçen tawış birde” digän mäqälädä Grönlandiädäge referendum näticälären bastırğan. Referendumda tawış birü mömkinlege bulğannarnıñ 71 % qatnaşqan. Şularnıñ 75,5 % autonomiäne yaqlap, 23,5 % qarşı tawış birgän.
Rusiä respublikalarında mondıy refrendumnıñ ütkärelüen küz aldına kiterü awır. Tatarstanda ütkän referendumda xalıqnıñ 64,5 % suverenitetnı yaqlap tawış birgän bulsa da, bügenge näticäse bilgele. İnde Dania dä Grönlandiädäge referendum näticälären sanğa suqmawğa nigezdä säbäp yuq. Çönki Daniadä plyuralístik demokratia prinsiplar zur köçkä iä. Misal öçen, Grönlandiägä autonomiä däräcäse, şulay uq 1978-nçe yılda ütkärelgän referendum näticäläre belän birelgän ide.
Berniçä kön elek bilgele bulğan referendum näticäsendä qazanılğan ireklek, 2009 yılnıñ 21 yünendä genä köçkä keräçäk. Monnan soñ Grönlandiä üz cir astı häm cir öste baylıqlarına tulısınça xuca bulaçaq. Ämma nefte çıqqan sürättä, anıñ yartısına Dania iä bulaçaq. Dania isä Grönlandiäneñ yıllıq budcetınıñ 30 %-ın (3 milliard 200 million kron) täşkil itkän yärdäm biräçäk. Şuşı referendumnıñ iñ möhim näticäläreneñ berse - Grönlandiä cirle xalqı teleneñ räsmi tel bularaq qabul itelüe. Moña qädär dança belän inuq tele räsmi tellär däräcäsendä ide.
Referendum zur yaqlawğa ireşüennän soñ autonom Grönlandiäneñ citäkçese Enoksen: “Tormıştağı iñ zur telägem Grönlandiäneñ bäysezlegen kürü”, dip belderde.
Qısqası, bu referendum tağın ber xalıqnıñ tınıç yul belän xoquqların kiñäytä aluın kürsätä. Danianeñ dä bu näticäne qabul itüe Dania xalqınıñ mädäni däräcäse östen buluın isbatlıy.
