Китапханәче Рәмзия Гыйззәтуллина Актаныш һәм Әгерҗе районнары авыллары һәм Түбән Кама су саклагычы күтәрелеп, авыллардан күченеп киткән кешеләрнең язмышы белән кызыксынып, әлеге китап турында укучылар белән фикер алышу оештыруны китапханә планына керткән. Шулай ук «Хуш, Агыйдел!» китабы авторы Ягъсуф Шәфыйковның агымдагы елда 75 яшен билгеләп үтүен дә исәпкә алып, әлеге китапка укучыларның игътибарын юнәлтергә булган.
Китапханәдә укучылар белән очрашу Ягъсуф Шәфыйковның тормыш юлына күзәтү ясаудан башланды. Аннан соң Рәмзия Гыйззәтуллина үткән гасырда халык тормышына уңай шартлар китергән электрның шул ук вакытта меңләгән гаиләләргә кайгы да алып килүе хакында җиткерде.
“Хуш, Агыйдел!” китабы авторы Ягъсуф Шәфыйков шушы фаҗигане үзе кичерә. Китапта автор әлеге төбәкләрдә яшәгән кешеләрнең кичерешләрен сурәтли.
Очрашуда Актаныш районы Өшәр авылының картадан ничек югалуы турында шушы авылда туып үскән Флүс Гафуров сөйләде. Инде 70нче еллар башында ук аларның гаиләсе Ижауга күчеп килеп урнашкан.
Йорт-җирләрен туздырып, туган илен калдырып, иң мөһиме – берничә буын ата-бабалары күмелгән каберләрне казып күчерүне якташыбыз шагыйрь Ринат Батталовка да кичерергә туры килгән. Бу хәлләр Татарстанның Әгерҗе районында булган.
Ринат Батталовның иҗатында да бу вакыйгалар чагылыш тапкан. Туган авылы Рыс нигезләре инде дистә еллар су астында. “Бу якларга барып, яр буена утырып, елашып кына кайтабыз”, диде Ринат Батталов.
Татар авылларында яшәгән кешеләр, аеруча Актаныш төбәгеннән милләттәшләребез, үз хөкүмәте үз халкын яклый алмавына гарьләнеп, чит төбәкләргә күчеп китәргә карар кабул итүләрен дә ассызыклап үтә Ягъсуф Шәфыйков үз китабында.
Ринат Батталов моңа болай җавап бирде: “Туган ягыннан күчеп китеп, гаилә кору турында уйламадылар. Башта урнашырга кирәк иде. Балалар тудыру икенче планга калды. Хәзер демография дип әйтәбез. Менә шуннан башланды бу проблема”, диде Батталов.
Тагын икенче бер фаҗига – кайбер авылларны су басу ихтималы дип, елга буйларыннан күчерделәр. Әмма ул авыллар туздырылып, алар урынына су килеп җитмәгән җирләр дә бар. Ул җирләргә авылдашлары җыелып әле хәзер дә Сабантуйлар уздыра икән. Бу хакта Минзәлә районыннан Гөлисә Зарипова сөйләде.
Шундый китаплар язылу, очрашулар – үзара фикер алышу булып кына калмыйча, хакимиятләргә Кама сусаклагычын тагын алты метрга күтәрү фикереннән кире кайтырга ярдәм итүе дә билгеле. Удмуртия һәм Башкортстан хөкүмәтләре, шулай ук экологлар һәм “яшелләрнең” басымы нәтиҗәсендә Түбән Кама сусаклагычын күтәрүне туктату турында канун кабул ителде.
