Şularnıñ berse TürkGündem, yäğni törek kön tärtibe dip atalğan säxifädä tatar-başqortlar turında yış qına xäbärlär çıqqalap tora. 2008 yılnıñ soñğı atnasında çıqqan xäbärlär diqqätne ayıruça cälep itä. 30 dekäberdä “2-nçe bilgeläw qanunı Dumada”, 26 dekäberdä “FSB Milli Mäcleskä xöcüm başladı”, 25 dekäber “Ufa-Mäskäw talaşı köçäyä”, şul uq köndä başqa ber xäbärdä “İdel-Ural Mäskäwgä baş kütärä”, 23 dekäberdä “Tatar törkiläreneñ milli suverenitet iğlanı” häm 22 dekäberdä “Bäysezlek iğlan itelde” dip atala.
30 dekäber xäbärendä bolar yazılğan: “Tatarstan mäclese räise Färit Möxämmätşin RF prezidentı Medvedev qul quyğan yaña bilgeläw qanunına reaksiä kürsätte. Möxammätşin yaña qanun nigezendä cirle liderlarnıñ saylawda otqan säyäsi partia tarafınnan bilgelänep, kandidatlarnıñ bereneñ prezident tarafınnan bilgelänüen tänqitläp, bu partialärneñ cirle idaräçelärenä qarşı xaqsızlıq, çönki alar üz rayonnarında xalıqnıñ küpçelegeneñ yaqlawına ireşkän, dip belderde.”
26 dekäber xäbäre “FSB Milli Mäcleskä höcüm başladı” dip atala. Xäbärdä Mäcles räise Fäwziä Bäyramovanıñ öyenä FSB ofitserlarınıñ kilüe, şulay uq räis urınbasarı Faik Taciyev, Cämil Safíullin häm başqalarnıñ FSB tarafınnan sorawğa tartıluı, soraw aluçınıñ möselmannarnı törmägä yaptıru belän dan qazanğan FSB polkovniğı Törek matbuğatı törki illärdäge täräqqeyätkä zur iğtibar birä dip bulmıy. Şulay da, internetta törki dönya belän qızıqsınğan mäxsus säxifälär barVikentev Yevgeniy İgoreviç buluı añlatıla.
25 dekäber sanında “Ufa-Mäskäw talaşı köçäyä” digän xäbär urnaştırılğan. Başqordstandağı qayber yäşlär oyışmaları tarafınnan Medwedevkä kündärelgän açıq xatta, Kreml belän Başqortstan prezidentı Mortaza Räximov arasında kileşmäwçänleklär üsä, Başqortstan yäşläreneñ Räximovnı yaqlayaçaqları äytelä. Ayıruça xatta autonom respublika prezidentlarınıñ Rusiä prezidentı tarafınnan bilgelänüeneñ Rusiä konstitusiasenä qarşı buluı yazılğan.
Şul uq 25 dekäber säxifäsendä tağın ber qızıqlı material urnaştırılğan, ul da “İdel-Ural Mäskäwgä baş kütärä “dip atala: “Tatarstan häm Başqortstannıñ Rusiä belän mönäsäbätläre kiyerenkeläşä. Qazan häm Ufa mäğärif reformasında milli häm dini üzençäleklärne küz alında totu taläbe belän Mäskäwgä qarşı köräş alıp bara. Tatar häm başqort törkiläre Mäskäwdän taläp itkän mädäni xoquqlar mäsäläsendä qatı toralar. Şimbä könne Ufada demonstrasia yasağan Başqort törkiläre bu mäsälädä tatar törkiläre belän urtaq xäräkät itäçäklären äytte.
Ber ay elek Tatarstan prezidentı Miñtimer Şäymiev mäğärif reformasında Mäskäw basımına qarşı çıqqan ide. Ufadağı demonstrasiädä Kük Büre oyışmasınıñ 150 ağzası qatnaştı.
23 dekäberdä TürkGündem Milli Mäcles tarafınnan qabat iğlan itelgän däwlät suwerenitetı turındağı qararın da uquçılarına citkergän ide.
Şuşı xäbärlärgä qarağanda Ufa belän Qazanda Mäskäw qararlarına qarata rizasızlıq üsüe añlaşıla. Asılda Mäskäwneñ basımı niçä yıllar elek başlanğan ide. 1992-93 yıllarda qazanılğan xaqlar tatar-başqortlar qulınnan ber-ber artlı alındı. Läkin ul çaqlarda moña ellä ni reaksia bulmadı. Mäskäwneñ soñğı qararları citäkçelärneñ turıdan-turı üzlärenä tiä başlağaç qına tawışlar kütärelä başladı.
30 dekäber xäbärendä bolar yazılğan: “Tatarstan mäclese räise Färit Möxämmätşin RF prezidentı Medvedev qul quyğan yaña bilgeläw qanunına reaksiä kürsätte. Möxammätşin yaña qanun nigezendä cirle liderlarnıñ saylawda otqan säyäsi partia tarafınnan bilgelänep, kandidatlarnıñ bereneñ prezident tarafınnan bilgelänüen tänqitläp, bu partialärneñ cirle idaräçelärenä qarşı xaqsızlıq, çönki alar üz rayonnarında xalıqnıñ küpçelegeneñ yaqlawına ireşkän, dip belderde.”
26 dekäber xäbäre “FSB Milli Mäcleskä höcüm başladı” dip atala. Xäbärdä Mäcles räise Fäwziä Bäyramovanıñ öyenä FSB ofitserlarınıñ kilüe, şulay uq räis urınbasarı Faik Taciyev, Cämil Safíullin häm başqalarnıñ FSB tarafınnan sorawğa tartıluı, soraw aluçınıñ möselmannarnı törmägä yaptıru belän dan qazanğan FSB polkovniğı Törek matbuğatı törki illärdäge täräqqeyätkä zur iğtibar birä dip bulmıy. Şulay da, internetta törki dönya belän qızıqsınğan mäxsus säxifälär barVikentev Yevgeniy İgoreviç buluı añlatıla.
25 dekäber sanında “Ufa-Mäskäw talaşı köçäyä” digän xäbär urnaştırılğan. Başqordstandağı qayber yäşlär oyışmaları tarafınnan Medwedevkä kündärelgän açıq xatta, Kreml belän Başqortstan prezidentı Mortaza Räximov arasında kileşmäwçänleklär üsä, Başqortstan yäşläreneñ Räximovnı yaqlayaçaqları äytelä. Ayıruça xatta autonom respublika prezidentlarınıñ Rusiä prezidentı tarafınnan bilgelänüeneñ Rusiä konstitusiasenä qarşı buluı yazılğan.
Şul uq 25 dekäber säxifäsendä tağın ber qızıqlı material urnaştırılğan, ul da “İdel-Ural Mäskäwgä baş kütärä “dip atala: “Tatarstan häm Başqortstannıñ Rusiä belän mönäsäbätläre kiyerenkeläşä. Qazan häm Ufa mäğärif reformasında milli häm dini üzençäleklärne küz alında totu taläbe belän Mäskäwgä qarşı köräş alıp bara. Tatar häm başqort törkiläre Mäskäwdän taläp itkän mädäni xoquqlar mäsäläsendä qatı toralar. Şimbä könne Ufada demonstrasia yasağan Başqort törkiläre bu mäsälädä tatar törkiläre belän urtaq xäräkät itäçäklären äytte.
Ber ay elek Tatarstan prezidentı Miñtimer Şäymiev mäğärif reformasında Mäskäw basımına qarşı çıqqan ide. Ufadağı demonstrasiädä Kük Büre oyışmasınıñ 150 ağzası qatnaştı.
23 dekäberdä TürkGündem Milli Mäcles tarafınnan qabat iğlan itelgän däwlät suwerenitetı turındağı qararın da uquçılarına citkergän ide.
Şuşı xäbärlärgä qarağanda Ufa belän Qazanda Mäskäw qararlarına qarata rizasızlıq üsüe añlaşıla. Asılda Mäskäwneñ basımı niçä yıllar elek başlanğan ide. 1992-93 yıllarda qazanılğan xaqlar tatar-başqortlar qulınnan ber-ber artlı alındı. Läkin ul çaqlarda moña ellä ni reaksia bulmadı. Mäskäwneñ soñğı qararları citäkçelärneñ turıdan-turı üzlärenä tiä başlağaç qına tawışlar kütärelä başladı.
