naif aqmal

Qayber illär Libandağı BMO köçlärenä üzlärennän öleş täqdim itä

BMO Libannıñ könyağında xalıqara köçlär utnaştıruğa äzerlängändä törle illär bu törkemgä üz xärbilären täqdim itä başladı. Libanda inde küptännän BMOnıñ 2000 keşelek waqıtlı köçläre tora. BMO xäzer Libanğa alarğa östämä tağın 3500-lek iminlek köçläre urnaştırırğa cıyına. Ämma bu köçlärneñ zur öleşen Yewropa däwlätläre cibärüe zarur. Şul uq waqıtta Libandağı mondıy köçäytelgän törkemneñ nindi mandatqa iä bulaçağı turında da açıqlıq kertäse sorawlar bar.

Rusiä: Avgust fetnäsenä 15 yıl tula, bügen demokratiä ni xäldä?

Tizdän elekke Sovetlar berlegendä bulğan avgust fetnäsenä 15 yıl tula. 1990-91-nçe yıl qışında Sovetlar Berlegen totıp torğan ceplär şartlap özelä başlağaç 91-neñ 20-nçe avgustında respublikalarnıñ bäysezlegen arttıruçı yaña kileşü imzalanırğa tieş ide. Ämma aña 2 kön qala politburo citäkçelege Qırımğa prezident Mixail Gorbaçevnıñ yal yortına kilep prezidentnı häm anıñ ğailäsen öy sağı astına quydı. Şunnan soñ bulğan waqıyğalar meñnärçä keşene rizasızlıq kürsätep, üz omtılışların belderep uramğa çığarğa mäcbür itte. 15 yıl ütkäç, Rusiäne demokratiädän çigenüdä ğäyepläwlär arta barğanda xalıqnıñ bu teläk-omtılışlarına ni buldı soñ digän soraw tua.

Libanda tözekländerü eşläre başlana

Libannıñ könyağında atışlar tuqtaluğa 3 kön tulğanda Berläşkän Millätlär Oyışması anda 3 meñyarımlıq xalıqara ğäskär urnaştıruğa ömetlänüen belderde. Ul arada tözekländerü tırışlıqları da başlanıp kitte. Xalıqara cämäğätçelek häm möselman dönyası yardäm wäğdä itä. Ämma urınnarda, bigräk dä Bäyrütneñ häm könyaq Libannıñ iñ nıq cimerelgän öleşlärendä tözekländerü eşlären Hizbulla üz qulına alırğa oxşıy.

Ukraina premyer ministrı itep raslanğannan soñ Yanukoviç berençe märtäbä Rusiägä kilde

Bu ayda Ukrainanıñ Yuğarı Radasında premyer ministr itep raslanğanuınnan soñ Viktor Yanukoviç 15-nçe avgustta berençe märtäbä Rusiägä kilde. Ukraina premyerı Soçida ike kön bulıp prezident Vladimir Putin häm premyer ministr Mixail Fradkov belän oçraşırğa cıyına. İğtibar üzägendä Ukrainağa tabiği gaz satu bäyäse bulır dip kötelä.

Çexiädä yul qağidälären bozuçılarnı yañaça cäzalaw yul qazaların nıq kimette

Saakaşvili sörelgän Abxaz xökümäten Tiflistän Kodori tarlawığına küçerä

Gruziä prezidentı Mixail Saakaşvili Abxaziädän sörelgän Abxaz xökümäte Tiflistän Kodori tarlawığına küçärgä tieş digän qarar çığardı. Gruziä xakimiätläre bu xökümät berdän ber qanunı xökümät dip isäpli. Gruziä Abxaziäneñ barı Kodori tarlawığın ğına kontroldä tota. Küptän tügel bu töbäk başlığı xökümätneñ andağı qorallı törkemnärne qoralsızlandıru häm taratu färmanın ütäwdän baş tartqaç Kodori tarlawığında Gruziä idaräse özelep torğan ide. Abxaziäneñ zur öleşe isä 1993-nçe yılda de facto bäysezlek alğannan birle Tifliskä buysınmıy.

Qaçaqlar taşqını köçäyü belän Yewropa Berlege däwlätläre çik saqlaw xezmättäşlegen arttırırğa mäcbür

Libannan Yewropağa taba başlanırğa mömkin yaña qaçaqlar dulqını İspaniä, İtaliä, Malta, Gretsiä yarlarındağı qaçaqlar taşqının tağın da köçäytep mömkin digän uylar Yewropa Berlegen üz çiklärendäge xezmättäşlekne kisäk arttırırğa mäcbür itä. Küptän tügel Berlek illäreneñ yustitsiä häm eçke eşlär ministrları Brüsseldä cıyılıp berençe märtäbä urtaq çik buyı operatsiäläre turında kileşte. Ministrlar şulay uq könçığıştan kilüçe möhäcirlär belän şöğellänü öçen Moldovada urtaq konsullıq üzäge buldıru mäsäläsen qaradı.

Venesuela prezidentı Chavez Rusiä säfäre axırında Putin belän oçraştı

Venesuela prezidentı Hugo Chavez Rusiädä 3 könlek säfären tämamladı. Säfäreneñ soñğı könendä ul Rusiä prezidentı Vladimir Putin belän oçraşıp qoral satıp alu häm energiä ölkäsendä xezmättäşlek turında söyläşte. Chaveznıñ Rusiädäge oçraşular küplär tarafınnan anti-amerikan dip bäyälängän xalıqara säfäreneñ ber öleşe buldı.

Belarus prezidentı Aleksandr Lukaşenko ildä xämergä qarşı suğış iğlan itä

Belarus eçüçelekkä qarşı köräşne köçäytä. Eçke eşlär ministrlığı xämer eçüne kimetü turında prezident qararı ölgese äzerläde. Ayırım alğanda ul cämäğätçelek urınnarında xämer eçügä qarşı. Baliğ bulmağannarğa sıra satqan öçen yaña cäza çaraları kertelä. Xämer, şul isäptän sıra reklamalawğa yaña çikläwlär kötelä.

Libandağı Xizbulla-İzrail xärbi nizağınnan tınıç xalıq zur zıyan kürä

İzrailneñ Libannı utqa tota başlawına ike atna buldı. Bu höcümnärdä 400-läp keşe hälak buldı. Qorbannarnıñ küpçelege tınıç xalıq arasınnan. Berläşkän Millätlär Oyışması yartı millionnan artıq keşe İzrail höcümnäre säbäple yortlarınnan kitärgä mäcbür buldı dip belderä. BMO şulay uq Liban xalqına yardäm öçen humaninar koridor açarğa çaqırdı. Xalıqara Qızıl Xaç Oyışmasınıñ Libandağı wäkile Hişam Xäsän eçär su, azıq-tölek, meditsina kiräk yaraqları citmi, qayber awıllarda keşelär inde 5-6 ikmäk kürmägän digän xäbärlär bar dide.

Condolezza Rice kötelmägändä Bäyrütkä kilde

AQŞ däwlät sekretare Condoleezza Rice düşämbe könne kötelmägändä İzrail tarafınnan bombalanğan Liban başqalası Bäyrütkä kilde. Baştaraq ul Yaqın Könçığış säfäre barışında Fälestin häm İzrail citäkçeläre belän genä oçraşır dip kötelgän ide. Atna axırında İzrail Libannıñ könyağına xalıqara köçlär kertü täqdimen qabul itärgä äzerlek beldergännän soñ Rice säfäre barışında bu mäs''älä dä qaralır dip kötelä.

Sigezlek sammitında Rusiädä demokratiä torışı açıqtan-açıq tänqitlänmäs dip kötelä

Piterbur Zur Sigezlek citäkçelären qabul itärgä äzerlänä. Yülneñ 15-ennän 17-senä qädär biredä sänäğät üseşe köçle bulğa 8 ilneñ citäkçeläre häm jurnalistlar ğäskäre kiläçäk. Alarnı biredä yalt itkän yortlar, yaña asfalt cäyelgän uramnar, küpsanlı iminlek saqçıları qarşılayaçaq. Ämma bu maturlıqlarnı kürgän jurnalistlar cıyınnıñ qayber tänqitçänräk mizgellären kürä almas kebek. AQŞ däwlät iminlege kiñäşçese Stephen Hadley prezident Georg Bush Rusiä prezidentı Vladimir Putin belän Rusiädä säyäsi häm iqtisadıy irekleklärneñ çiklänüe turında açıqça ämma yözgä-yöz genä oçraşuda söyläşäçäk dide. Quşma Ştatlardağı qayber analitiklar bu bik ük aqıllı säyäsät tügel, Bush äytäse süzlären çämäğätçelek aldında äytergä tieş dip isäpli.

Yañadan köçäygän Rusiä Zur Sigezlek sammitın ütkärergä äzerlänä

Rusiä prezidentı Vladimir Putin 15-nçe 17-nçe yüldä ütäçäk Zur Sigezlek Sammitında berençe märtäbä räislek itäçäk. Sammitnıñ räsmi kön tärtibendä töp mäsälälär dip energiä iminlege, yoğışlı awırularğa qarşı köräş häm mäğärif mäsäläläre kürsätelgän. Ämma andağı söyläşülärdä başqa mäsälälärgä dä zur urın bireler dip kötelä.

Dönya citäkçeläre Hindstannıñ iñ zur şähärendäge terror höcümnären ğäyepli

Sişämbe kiçendä Hindstannıñ iñ zur şähäre Bombeyda timer yullarda bulğan şartlawlar 190-lap keşeneñ ğömeren özde. Politsiä äytüençä, yulçılar tulğan poyezdlarnı kisäklärgä bülgälägän bu şartlawlarda tağın 600-läp keşe yaralanğan.

Küzätüçelär fikerençä Basayevnıñ üleme Rusiäneñ Çeçnä säyäsätenä bik täesir itmiäçäk

Bu atna Rusiädä iñ nıq ezlängän Çeçen qarşılığınıñ xärbi citäkçese Şamil Basayevnıñ üterelüe turındağı xäbär belän başlandı. Basayev küp kenä terror ğämälläre, şul isäptän Beslan mäktäbendä totıqlar alu öçen cawaplılıqnı üz östenä alğan keşe ide. Basayevnıñ üleme Mäskäwneñ Çeçnägä qarata säyäsäten üzgärterme?

İrkutskida Rusiäneñ 200 keşele Airbus A-310 oçqıçı hälakätkä yulıqtı

BMO İminlek Şurası Tönyaq Korea turında qararın kiläse atnağa qädär çığarmas kebek

London şartlawlarına ber yıl tuldı

Näq ber yıl elek intixarçı şartlatuçılar Londonnıñ transport sistemasına höcüm itte. 4 intixarcı Metroda häm 2 qatlı aftobusta bombalar şartlatıp 52 keşene üterde, üzläre dä hälak buldı. Comğa könne Londonlılar şul waqıyğanı matäm belän iskä aldı. Bu könne yäş britaniäle möselmannarnı mondıy intixarçılıqqa närsä etärgän häm mondıy höcümnär qabatlanırğa mömkinme digän sorawlar yañadan ber märtäbä kütärelde.

Tönyaq Korea yaña raketa sınawları wäğdä itä

Tönyaq Koreanıñ çärşämbe irtäsendä raketa sınawları ütkärüen BMO İminlek Şurası äğzaları häm başqa illär xökem itep çıqqannan soñ Pxenyan tağın da raketa sınawları ütkärergä cıyınuın belderde häm bu sınawlarğa qarşı çığuçılar basım yasarğa tırışsa tağın da qatıraq ğämällär belän kisätte.

Xalıqara cämäğätçelek Pxenyannıñ raketa sınawların xökem itä

Tönyaq Korea uzğan töndä aldan xäbär itmiçä 6 raketa sınawı ütkärde. Şularnıñ berse Quşma Ştatlarğa qädär barıp citä alırday Taepodoñ-2 raketası. Pxenyannıñ bu ğämälen xalıqara cämäğätçelek ğäyepläp çıqtı. AQŞ bu sınawlarnı provokatsiä dip atadı. Berläşkän Millätlär Oyışması İminlek Şurası aşığıç utırışqa cıyıldı. Ul arada Pxenyannıñ bügen tağın ber, çidençe raketa oçıruı turında xäbär kilde.